Poznaj rutynę myślową Most
Najpierw zaproponuję Ci rutynę myślową o nazwie most. Weź czystą kartkę i długopis, a następnie pracuj zgodnie z procedurą. Utwórz 3 kolumny, a każdej z nich – po kolei – przypisz tytuł: 3 słowa, 2 pytania, 1 porównanie/ metafora. Za chwilę przywołam zagadnienie, które poddasz refleksji. Gdy je zobaczysz, pomyśl i postępuj według instrukcji, tzn. pozwól, by przyszły do Ciebie kolejne elementy, a następnie zapisz je. Oto hasło – ograniczenia.
Wspomniane słowo do przemyślenia przywołałam po to, aby stało się punktem wyjścia do naszych rozważań w kontekście systemu edukacji. Każdy z nas – rodziców – był kiedyś uczniem, a to znaczy, że wciąż pracują w nas pewne szkolne doświadczenia. Dziś do szkoły chodzą nasze dzieci, więc nadal jesteśmy osadzeni w systemie. Te dwa punkty widzenia będą niezwykle pomocne, ponieważ pozwolą Ci przyjrzeć się różnym kwestiom związanym z edukacją. Na tym nie koniec… Pozwól, że poszerzę Twoją perspektywę. W artykułach będę także odwoływać się do moich doświadczeń nauczycielskich i tutorskich. Wielostronne spojrzenie pozwoli rzucić nowe światło na edukację jako system. Czy to jest potrzebne? I ważne? Zamiast udzielać odpowiedzi, zaproszę Cię do refleksji. Przypomnij sobie moment, kiedy był Ci potrzebny nowy telefon. Zakup, zapewne, poprzedzony był różnymi czynnościami: wyjęciem telefonu z pudełka, obejrzeniem go, uruchomieniem, rozmową ze sprzedawcą. Dopiero, gdy wiesz, że ten telefon będzie Ci służył, jesteś gotów/ gotowa zapłacić. Dlaczego, zatem, nie kwestionujemy tego, jak zorganizowana jest edukacja, tylko uznajemy, że taka właśnie ma być? Co sprawia, że z taką łatwością „kupujemy” szkołę jako zorganizowany system?
Zgadzamy się na to, że ktoś wie lepiej i jego rozwiązanie jest wspaniałym wyjściem z sytuacji – dlaczego to myślenie jest błędne?
Być może kultura, w której żyjemy, wywiera taką presję, że przyjmujemy wszystko bezrefleksyjnie. Zgadzamy się na to, że ktoś wie lepiej i jego rozwiązanie jest wspaniałym wyjściem z sytuacji: niemal nie wymaga naszego wysiłku i szybko kończy sprawę. Takie myślenie jest błędne i prowadzi do przykrych konsekwencji. Zilustruję to pewnym przykładem. Wyobraź sobie, że dwóch chłopców podczas przerwy pobiło się na szkolnym korytarzu. Wychowawca próbuje ich pogodzić. Dopytuje, co się stało, jednak chłopcy milczą. Nauczyciel czuje się bezsilny. Co proponuje? Mówi: „Skoro nie chcecie nic powiedzieć, to sprawa jest zamknięta. Podajcie sobie rękę na zgodę”. Skłóceni chłopcy w końcu wyciągają do siebie rękę.
Być może byłeś/ byłaś świadkiem takiego zdarzenia. A może uczestnikiem? Zapewne czujesz, że oczekiwanej zgody wcale nie ma. Podane ręce nie pieczętują pomyślnego zakończenia sprawy. Rozwiązanie jest pozorne, ponieważ nie poprzedziła go analiza związana ze zrozumieniem tej sytuacji. Nie można rozwiązać czegoś, czego się nie rozumie. A właśnie takie myślenie jest jednym z ograniczeń, które funkcjonują w systemie szkolnym. Dostrzegam ich dużo więcej… Rola nauczyciela jako dostawcy wiedzy, rola ucznia jako biernego uczestnika, praca domowa jako skuteczny sposób uczenia się, konieczność stosowania ocen, brak zgody na błędy, strach przed nieprawidłową odpowiedzią i wiele innych. Te schematy myślowe są bardzo mocno zakorzenione i wciąż działają w systemie, choć nikomu nie służą. Dlatego w serii artykułów będę odwoływać się do wyżej wspomnianych ograniczeń. Poproszę Cię o wysiłek ukierunkowany na zrozumienie i uchwycenie ich złożoności. Stosując rutyny myślowe, zyskasz wgląd w siebie i rzucisz nowe światło na pewne sprawy. Chodzi przecież o przyszłość Twojego dziecka. Także mojego dziecka. I każdego dziecka.
Zastosuj rutynę myślową Most
Część drogi za Tobą. Aby domknąć cały proces, znów wykonaj pracę z rutyną most. Ponownie zajmij się hasłem ograniczenia. Czy coś się zmieniło w Twoim myśleniu? Jaką refleksją chcesz się podzielić w komentarzach? Zachęcam Cię do tego, ponieważ to pierwszy krok do zrozumienia.
