Zastanawiające jest to, dlaczego czasem z perspektywy dorosłego mówimy, że nie mamy czasu na zadbanie o swoje podstawowe potrzeby? Sen, odpoczynek? Co z podziałem obowiązków w domu lub z kwestią zorganizowania życia w taki sposób, aby przynajmniej co pół roku wykonać podstawowe badania medyczne?

Brak dbania o siebie i przestrzeni na zadbanie o swoje podstawowe potrzeby jest formą, która może powodować w każdym przypadku wiele negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego, ale i psychicznego.

5 minut dla siebie – co to znaczy?

Ważne jest to, aby pamiętać, że w sytuacji przeciążenia takie 5 minut odpoczynku może być zbawiennym sposobem na rozładowanie napięcia czy skupienie się na tym, co tu i teraz. Dobrze, aby dawać sobie przestrzeń na regulowanie swoich emocji czy choć krótką drzemkę w trakcie dnia. To może pomóc w poradzeniu sobie z sytuacjami kryzysowymi. Niekiedy, jeśli odczuwamy, że „nie jestem w stanie funkcjonować tak jak kiedyś” i doprowadza to do mojego subiektywnego cierpienia warto rozważyć pomoc specjalistyczną – wsparcie psychologiczne, psychoterapię czy farmakoterapię. Leczenie się u psychiatry nie jest tematem tabu, a jest to kwestia potwierdzająca fakt, że dbamy o siebie. Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne.

Niewątpliwie odpoczynek ma ogromne znaczenie dla zdrowia psychicznego i ogólnego samopoczucia. Zatem warto spróbować odpowiedzieć na pytanie

Dlaczego warto odpoczywać i jakie korzyści ma to dla zdrowia psychicznego?

• Odpowiedni podział obowiązków, jeśli indywidualna sytuacja na to pozwala, warto zaangażować wszystkich domowników w wykonywanie podstawowych czynności domowych, jeśli brak określonych zasad – prędzej czy później doprowadzi to do poczucia wyczerpania i frustracji.
• Ustalenie planu i harmonogramu działań, pozwoli to na adekwatne zaplanowanie czynności i czasu, który można poświęcić na odpoczynek czy pasję.
• Regeneracja, odpoczynek pozwala na odbudowę sił, zmniejszenie zmęczenia i przywrócenie równowagi w organizmie.
• Redukcja stresu, odpoczynek jest skutecznym sposobem na zmniejszenie odczuwania negatywnych konsekwencji stresu.
• Obserwuj swój organizm, kiedy człowiek jest przeciążony obowiązkami i napięciem, odpoczynek pozwala na obniżenie poziomu kortyzolu (hormonu stresu) i pozwala na regulację hormonalną.
• Poprawa koncentracji, zbyt wiele obowiązków będzie wpływać na funkcjonowanie poznawcze człowieka – jeśli zapominamy, nie jesteśmy w stanie się skupić, to nie tylko pokłosie COVID-19, ale i zbyt dużego przeciążenia organizmu.
• Poprawa nastroju i samopoczucia, odpoczynek pomaga w regulacji nastroju i poprawie ogólnego samopoczucia.
• Daj sobie trochę endorfin, odpowiedni odpoczynek może przyczynić się do zwiększenia poziomu endorfin (hormonów szczęścia).
• Wzmacnianie odporności psychicznej, odpoczynek pozwala na zregenerowanie się emocjonalnie i umożliwia lepsze radzenie sobie z trudnościami i wyzwaniami życiowymi.
• Poradz sobie ze stresem przez odpoczynek, dzięki chwili dla siebie można zbudować elastyczność psychiczną (choć warto pamiętać, że jest to proces).
• Poradz sobie z sytuacjami trudnymi, reakcje agresywne i frustracja będą nasilać się wówczas kiedy obowiązków i sytuacji stresujących będzie bardzo dużo. Niekiedy jedna – potencjalnie mała rzecz – może doprowadzić do takich, reakcji, o które byśmy siebie nie podejrzewali. Uwaga, gdyż dzieci, młodzież i inni domownicy są bardzo dobrymi obserwatorami, a raz zobaczona sytuacja agresywna może wpłynąć na ich dalsze życie psychiczne.
• Zadbaj o pozytywne relacje społeczne, odpoczynek pozwala na to, aby czas spędzony z bliskimi, przyjaciółmi i rodziną był dla nas czymś przyjemnym, a nie obciążającym.
• Zrób sobie przerwę od ludzi jeśli tego potrzebujesz – zaplanuj swoje popołudnie w taki sposób, aby móc być, choć chwilę ze swoimi myślami i pomyśleć o tym, co jest tak naprawdę dla Ciebie ważne.
• Pozwól na budowanie więzi społecznych przez wspólne aktywności i pogłębianie relacji. Warto dodać, że poczucie przynależności i wsparcia społecznego jest adekwatne do tego, aby czuć się dobrze z innymi ludźmi.
• Przywrócenie równowagi, odpoczynek pomaga w utrzymaniu równowagi między pracą a życiem osobistym.
• Odzyskaj kontrolę nad swoim czasem i energią, co jest kluczowe dla zapobiegania wypaleniu emocjonalnemu.
• Przypomnij sobie o tym, co wprawia Cię w dobry nastrój – dobra muzyka, gotowanie czy prasowanie? Dobrze pomyśleć o takim podziale obowiązków, które może być dla Ciebie odpowiednie.
• Spróbuj pamiętać o tym, że brak cierpliwości może doprowadzić do wybuchów złości, dobrze jeszcze przed taką sytuacją obserwować swój stan i odpowiednio reagować w takich sytuacjach.
• Spróbuj relaksacji.
• Postaraj się pamiętać o oddechu, im więcej ćwiczeń oddechowych, tym więcej możliwości na to, aby samodzielnie się regulować.

Dlaczego Rodzic potrzebuje relaksu?

Ważnym aspektem jest to, że odpoczynek i relaks dają szansę na refleksję, zastanowienie się nad priorytetami i znalezienie równowagi pomiędzy różnymi sferami życia. Wartościowy odpoczynek może mieć różne formy, w zależności od preferencji i potrzeb danej osoby. Może to być relaksująca działalność, taka jak czytanie książki, słuchanie muzyki, medytacja, spacery na świeżym powietrzu czy też pasja. Ważne jest, aby znaleźć sposób odpoczynku, który działa najlepiej dla nas i regularnie go praktykować.

Istotne jest to, żeby pamiętać, o tym, że długotrwałe zaniedbywanie odpoczynku może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak przewlekłe zmęczenie, problemy ze snem, osłabienie układu odpornościowego, pogorszenie funkcjonowania poznawczego i zaburzenia nastroju – w tym depresja.

Odpoczynek to niezbędny element dbania o zdrowie psychiczne. Poświęcanie czasu na odpoczynek pozwala nam lepiej funkcjonować, radzić sobie z wyzwaniami i cieszyć się pełnią życia.

W przypadku kiedy powyższe pomysły już nie działają lub masz wrażenie, że potrzeba czegoś innego w Twoim przypadku warto zwrócić się o pomoc specjalistyczną.

Dobrym rozwiązaniem będzie udanie się do specjalisty z zakresu zdrowia psychicznego – psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry.

Pomocy szukaj w Projekcie Życie Warte Jest Rozmowy

Bardzo wiele wartościowych treści pomocowych odnośnie zdrowia psychicznego czy samobójstw można znaleźć na stronie internetowej Życie Warte Jest Rozmowy – https://zwjr.pl/

Na niniejszej stronie można znaleźć wykaz bezpłatnych miejsc pomocowych https://zwjr.pl/bezplatne-miejsca-pomocowe oraz bezpłatnych numerów pomocowych https://zwjr.pl/bezplatne-numery-pomocowe

Szukajmy pomocy, gdyż za każdym razem, nasza nieadekwatna, nerwowa czy agresywna odpowiedź czy zachowanie może wpływać na to, że domownicy mogą stracić poczucie bezpieczeństwa w kontakcie z naszą osobą.

Nie wszystkie problemy są do rozwiązania w nurcie XXI wieku – czyli „na wczoraj, szybko i łatwo” jeśli jesteśmy w sytuacji rozwodu, samotnego macierzyństwa, opuszczenia czy choroby szukajmy pomocy, po to, aby znaleźć cel i grupę wsparcia, która pozwoli przy naszym zaangażowaniu na coraz lepsze funkcjonowanie. Chociaż istotne jest to, aby zdawać sobie sprawę z tego, że na efekty niekiedy trzeba trochę poczekać, a i zmiana wymaga od nas wiele pracy, zaangażowania i emocji.

Dr Marlena Stradomska
Ekspert Biura ds. Zapobiegania Zachowaniom Samobójczym w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie